ایدز یک بیماری مزمن است، یعنی سال‌ها در بدن فرد مبتلا وجود دارد. هنوز درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما می‌توان با کنترل کردن شرایط، طول عمر فرد را افزایش داد.
ایدز چیست؟
ایدز یا HIV حالتی است که در آن ویروس به سلول‌های ایمنی به‌ویژه سلول‌هایی به نام CD4 که زیرمجموعه مهمی از سلول‌های T هستند، حمله می‌کنند. سلول‌های CD4 به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند تا با عفونت‌ها مبارزه کند. افراد مبتلابه ایدز بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌ها و سرطان‌های مرتبط با نقص سیستم ایمنی قرار دارند.
نحوه انتقال بیماری
ایدز به روش‌های مختلفی منتقل می‌شود، این بیماری از طریق تماس بین برخی از مایعات بدن و غشای مخاطی یا بافت‌های آسیب‌دیده عبور می‌کند. این مایعات عبارت‌اند از:
- مایع منی
- مایع واژینال
- خون
- مایع مقعدی
- شیر پستان
نحوه انتقال می‌تواند به‌صورت زیر باشد:
- رابطه جنسی
- تماس با خون، مایع منی یا واژینال (اگر ویروس در آن‌ها وجود داشته باشد)
- انتقال از مادر به نوزاد در حین بارداری، زایمان یا شیردهی
- استفاده از سوزن آلوده مشترک
- تماس تصادفی با سوزن آلوده به ویروس مثلا در مورد پزشکان یا پرستاران
در برخی از موارد نادر، انتقال می‌تواند به صوت زیر باشد:
- انتقال خون
- خوردن غذایی که قبلا توسط فرد مبتلا جویده شده
- اگر شخص مبتلابه ویروس شخص دیگری را محکم گاز بگیرد نیز می‌تواند ویروس را انتقال دهد
ویروس HIV نمی‌تواند از طریق موارد زیر منتقل شود:
- هوا یا آب
- بزاق، عرق، اشک یا بوسیدن با دهان بسته
- حشرات یا حیوانات خانگی
- استفاده از وسایل مشترک برای حمام، خوردن و آشامیدن
برای اینکه ویروس از طریق سوزن یا سرنگ منتقل شود باید حتما مستقیما به جریان خون تزریق شود.
علائم ایدز
علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از افراد ۲ تا ۴ هفته بعدازاینکه ویروس وارد بدنشان می‌شود، علائمی شبیه سرماخوردگی نشان می‌دهند. در برخی دیگر گره‌های لنفاوی به‌خصوص گره‌های موجود در زیر بغل و اطراف گلو ورم می‌کنند. علائم ایدز بستگی به مرحله آن دارد:
مرحله ۱: حاد
طی ۲ تا ۴ هفته علائمی که ذکر شد مشاهده می‌شود، این علائم پاسخ طبیعی بدن به عفونت هستند. در این مرحله ویروس به‌سرعت در سرتاسر بدن تکثیر می‌شود. در سطوح بالا، ویروس در خون و سایر مایعات بدن حضور خواهد داشت و مسری است. با این حال، ممکن است علائم خفیف باشد و بیمار نسبت به علائم بی‌توجه باشد و اغلب بیماران متوجه نمی‌شوند که دچار این بیماری هستند.
علائم خاص شامل:
- تب یا افزایش دمای بدن
- بثورات بدن که معمولا بدون خارش و سوزش هستند
- علائمی شبیه به آنفولانزا مثل درد ماهیچه‌های شکم، خستگی مفرط، تعریق شبانه و گلودرد
- غدد متورم مثل غدد گلو و زیر بغل
- درد یا زخم در داخل دهان یا اندام تناسلی
- حالت تهوع، استفراغ یا هر دو
در این مرحله، ممکن است نتیجه تست ویروس HIV منفی باشد. طی هفته‌های اول و دوم تست منفی است اما ویروس ایدز به بدن فرد منتقل‌شده است.
این مطلب را نیز بخوانید: سرما خوردگی و آنفولانزا در کودکان؛ بهترین درمان‌های خانگی (قسمت اول)
مرحله دوم: بدون علامت (خاموش)
این مرحله دوره مزمن معرفی می‌شود، ویروس هنوز فعال است اما تکثیر در سطح کمتری است. هیچ علامتی قابل رؤیت نیست و شخص ممکن است دچار هیچ بیماری نشود. افرادی که به‌طور منظم داروهای ضدویروسی را مصرف می‌کنند، چندین دهه در این مرحله باقی می‌مانند. داروهای ضدویروسی تا زمانی که بیماری غیرقابل‌شناسایی باشد، مقدار کمی ویروس را کاهش می‌دهند. بیمارانی که سطح غیرقابل شناسایی از ویروس را در خون داشته باشند نمی‌توانند بیماری را انتقال دهند. با این حال حتی بدون هیچ علائمی ویروس تکثیر می‌شود و سلول‌ها را تخریب می‌کند. بعضی از بیماران نشانه‌های خفیف عفونت دارند:
- تب و تعریق شبانه
- خستگی
- تورم غدد لنفاوی
- کاهش وزن
- اسهال
- پسوریازیس شدید
- ریزش مو
- کم‌خونی یا کاهش گلبول‌های سفید
پیشگیری از ایدز
با رعایت موارد زیر می‌توان از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد:
- داشتن رابطه جنسی حفاظت‌شده.
- اگر شخص مبتلا داروهایش را به‌طور صحیح مصرف کند به‌طوری‌که سطح ویروس در خون قابل‌شناسایی نباشد، ویروس نمی‌تواند منتقل شود.
- استفاده از سوزن و سرنگ تمیز و عدم استفاده مشترک از آن‌ها.
