ایسکمی مغزی یک وضعیت جدی است و باید هرچه سریع‌تر درمان شود. سرعت عمل برای رساندن فرد دچار ایسکمی مغزی به مراکز درمانی بسیار مهم است. عملکرد عالی برای مراقبت و درمان ایسکمی مغزی تأثیر چشم گیری در بهبود بیمار دارد. شناختن علائم ایسکمی و تشخیص به موقع آن منجر به نجات جان فرد می‌شود. در این مقاله به تشخیص ایسکمی و درمان آن اشاره می‌شود.
تشخیص سریع ایسکمی مغزی
اگر فکر می‌کنید فردی دچار ایسکمی مغزی شده است برای تشخیص ایسکمی مغزی کارهای زیر را انجام دهید.
- بررسی چهره. از او بخواهید لبخند بزند یا لب‌های خود را حرکت دهد. اگر توانایی صحبت کردن ندارد. یا هنگام لبخند زدن لب‌ها به درستی حرکت نمی‌کنند فرد دچار ایسکمی شده است.
- بررسی دست‌ها. از او بخواهید دست‌ها را به سمت بالا حرکت دهد. اگر قادر به تکان دادن یکی از دست‌ها نیست می‌توان نتیجه گرفت فرد دچار ایسکمی شده است.
- صحبت کردن. از او بخواهید صحبت کند. عدم توانایی در بیان کلمات نشانه‌ای ایسکمی است.
با مشاهده‌ای هر کدام از این علائم زمان را از دست ندهید و در اسرع وقت با اورژانس تماس بگیرید. توجه داشته باشید هر یک ثانیه برای فرد کسته کرده حیاتی است. هرچقدر درمان ایسکمی مغزی با سرعت بیشتری صورت گیرد میزان ناتوانی و معلولیت بیمار در آینده کمتر خواهد بود.
ایسکمی گذرا TIA
ایسکمی گذرا سکته موقت است. در این سکته، علائم سکته مغزی تنها برای مدت کوتاهی قابل مشاهده است؛ بنابراین هنگام مواجه شدن با فرد سکته‌ای ممکن است در زمان بررسی علائم، ناگهان فرد سلامت خود را به دست آورد. در این صورت فرد را رها نکنید بلکه او را سریع‌تر به مراکز درمانی انتقال دهید.
تشخیص ایسکمی توسط پزشک
هنگام انتقال بیمار به مراکز درمانی پزشک برای تشخیص ایسکمی مغزی آزمایش‌های مختلفی انجام می‌دهد. این آزمایش‌ها شامل بررسی علت سردرگمی فرد. مشاهده ناهماهنگی بین اعضای بدن است. علاوه بر این در مورد سابقه خانوادگی پرس جو میکند. با انجام آزمایش خون نیز میزان قند خون را اندازه گیری می‌کنند.
انجام سی‌تی‌اسکن برای میزان آسیب مغز ناشی از سکته، مقدار لخته خون یا خونریزی نیز مؤثر است. هنگامی که دکتر تشخیص می‌دهد فرد دچار ایسکمی مغزی شده است برای تشخیص دقیق‌تر MRI نیز گرفته می‌شود. برخی از آزمایش‌ها برای ریشه یابی ایسکمی مغزی نیز انجام می‌شد. این آزمایش‌ها عبارتند از:
- الکتروکاردیوگرام. برای آزمایش ریتم‌های غیر طبیعی قلب
- اکوکاردیوگرافی. بررسی قلب برای ناهنجاری‌های موجود در آن و پیدا کردن علت لخته خون
- آنژیوگرافی. برای رسیدن به شریان‌های مسدود و بررسی مقدار انسداد رگ‌ها
- آزمایش خون. برای مشخص شدن میزان کلسترول خون و پیدا کردن دلیل لخته شدن خون
درمان ایسکمی مغزی چگونه است؟
در اولین قدم باید تنفس و ضربان قلب و فشار خون به حالت طبیعی بازگردند؛ که با مصرف دارو می‌توان فشار خون را به سرعت کاهش داد.
باید لخته خون ایجاد شده را هرچه سریع‌تر برطرف کرد. گاهی تزریق دارو به رفع لخته خون کمک میکند. در غیر این صورت باید هرچه سریع‌تر برای رفع لخته خون به روش جراحی اقدام نمود.
بهتر است درمان ایسکمی مغزی در کمتر از سه ساعت انجام شود. اگر درمان بیمار بیش از پنج ساعت به طول انجامد ممکن است عوامل زیر رخ دهد.
- سکته هموراژیک
- خونریزی مغزی
- مجبور به عمل جراحی در سطح وسیع‌تر با آسیب‌های بیشتر شود.
- معلولیت در افراد شدیدتر خواهد بود.
- ممکن است منجر به مرگ شود.
درمان بلند مدت
- در درمان بلند مدت ایسکمی مغزی، بیمار باید مدت زمان طولانی از داروهای ضد انعقاد خون مانند آسپرین مصرف کند. همچنین برای کنترل فشار خون و پایین نگهداشتن آن نیز باید دارو مصرف شود.
- علاوه بر مصرف دارو برای جلوگیری از انعقاد خون و بالا رفتن فشار خون، بیمار باید با تمرین‌های ورزشی و فیزیوتراپی عضلات ضعیف یا فلج شده‌ای بدن را دوباره بازسازی کند.
- معمولاً انجام فیزیوتراپی برای مدت طولانی و فعالیت‌های ورزشی باعث برگشت بخشی از توانایی عضلات ضعیف می‌شود. البته گاهی اوقات ممکن است این ضعف هرگز درمان نشود.
چشم انداز
تغییر در سبک زندگی افرادی که ایسکمی مغزی داشته‌اند در بهبود روند بیماری و کاهش خطر سکته دوباره بسیار مؤثر است. اقداماتی مانند ترک سیگار، پیروی از یک رژیم غذایی سالم، حذف خوراکی‌های سرخ شده، انجام فعالیت ورزشی منظم و کاهش وزن خطر ابتلا به سکته مغزی را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
