عدم تعادل هورمونی یعنی تولید بیش از حد یا کمتر از حد هورمون‌ها که ممکن است اثرات خفیف یا بسیار جدی را در بدنتان ایجاد کند. هورمون‌ها در واقع پیام‌رسان‌های شیمیایی بدن هستند که تعادل در وضعیت آنها بسیار ضروری است. هورمون‌ها از طریق جریان خون حرکت کرده و به بافت‌ها و اندام‌های بدن می‌گویند که باید چه‌کار انجام دهند. آنها به کنترل فرآیندهای مهم مثل متابولیسم و تولیدمثل کمک می‌کند.
- این مطلب را نیز بخوانید: دوره شیردهی و بازگشت حالت طبیعی بدن زنان بعد از زایمان
علائم عدم تعادل هورمونی
هورمون‌ها نقش مهمی در سلامت عمومی دارند، بنابراین عدم تعادل آنها طیف وسیعی از علائم را ایجادمی کند. برخی از علائم در زنان و مردان مشترک‌اند مثل:
- افزایش وزن
- خستگی
- افزایش حساسیت به سرما یا گرما
- یبوست یا حرکات روده‌ای مکرر
- پوست خشک
- صورت پف‌کرده
- کاهش وزن بدون دلیل و ناگهانی
- افزایش یا کاهش ضربان قلب
- ضعف ماهیچه
- تکرر ادرار
- افزایش تشنگی و گرسنگی
- درد و سفتی ماهیچه‌ها و مفاصل
- افسردگی و اضطراب
- تعرق
- دید تار
- نازایی
علائم مخصوص زنان
رایج‌ترین علامت در زنان ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می‌باشد. چرخه هورمونی طبیعی شما طی اتفاقات زیر تغییر می‌کند.
- بلوغ
- بارداری
- شیردهی
- یائسگی
علائم عدم تعادل هورمونی مختص زنان به شرح زیر است:
- عادات ماهیانه شدید یا نامنظم
- پرمویی یا داشتن موی زائد روی صورت، چانه و بقیه قسمت‌های بدن
- آکنه روی صورت، قفسه سینه یا پشت
- نازک شدن مو یا کچلی
- افزایش وزن
- تیره شدن پوست به‌خصوص در گردن، کشاله ران یا زیر سینه‌ها
- تگ‌های پوستی
- خشکی واژن
- تعریق شبانه
علائم مخصوص مردان
تستوسترون، نقش مهمی در تکامل جنس مذکر دارد. کاهش این هورمون علائم متعددی دارد ازجمله:
- رشد بافت پستانی
- حساسیت سینه‌ها
- کاهش حجم ماهیچه‌ها
- نازایی
- کاهش ریش و سبیل و رشد موی بدن
- کاهش جرم استخوان‌ها
علائم مخصوص کودکان
عدم تعادل هورمونی در کودکان، منجر به بروز مشکلات مربوط به بلوغ می‌شود که چنین شرایطی، هیپوگنادیسم نام دارد و علائم آن عبارت‌اند از:
در پسران:
- حجم ماهیچه‌ها افزایش پیدا نمی‌کند
- صدا دورگه نمی‌شود
- موی بدن تنک می‌روید
- آلت تناسلی‌شان به‌اندازه کافی رشد نمی‌کند
- رشد دست‌ها و پاها با رشد بدم متناسب نیست
- بافت سینه رشد می‌کند
در دختران:
- عادت ماهیانه شروع نمی‌شود
- بافت سینه رشد نمی‌کند
- سرعت رشد افزایش نمی‌یابد
دلایل عدم تعادل هورمونی
دلایل این اتفاق به نوع هورمون و غدد بستگی دارد، رایج‌ترین این دلایل شامل:
- دیابت
- پرکاری تیروئید
- کم‌کاری تیروئید
- هیپوگنادیسم
- سندروم کوشین
- هورمون درمانی
- تومورها
- داروها و استرس
- کافی نبودن آدرنال
- درمان‌های مربوط به سرطان
دلایل مخصوص زنان
بسیاری از دلایل عدم تعادل هورمونی در زنان، مربوط به هورمون‌های تولیدمثلی است که عبارت‌اند از:
- یائسگی
- بارداری
- شیردهی
- سندرم تخمدان پلی کیستی
- داروهای هورمونی مثل قرص‌های جلوگیری از بارداری
- عدم‌کفایت تخمدانی اولیه
