بالا رفتن سطح قند خون در دوران بارداری را دیابت بارداری می نامند. این نوع دیابت زمانی رخ می‌دهد که در بدن زن هورمون انسولین به اندازه کافی وجود نداشته باشد. خوشبختانه این بیماری با پیروی از یک رژیم غذایی سالم کنترل می‌شود.
دیابت بارداری چیست؟
زمانی که بدن یک زن در دوران بارداری نتواند انسولین کافی تولید کند، دیابت بارداری رخ می‌دهد. به عبارت دیگر دیابت بارداری منجر به افزایش قند خون در زنان باردار می‌شود. دیابت بارداری یک بیماری است که می‌تواند در دوران بارداری پیشرفت کند. جالب است بدانید بین ۲ تا ۱۰ درصد حاملگی‌ها با دیابت بارداری همراه است.
انسولین به تنظیم قند خون کمک می‌کند. زمانی که یک زن باردار است بدن او هورمون بیشتری تولید می‌کند و این تغییرات هورمونی ممکن است مانع استفاده سلول‌های بدن از انسولین شود، به چنین شرایطی مقاومت در برابر انسولین گفته می‌شود. مقاومت در برابر انسولین یعنی نیاز بیشتر به افزایش سطح قند خون بدن. گاهی اوقات بدن یک زن نمی‌تواند به اندازه کافی انسولین تولید کند. این موضوع نیز منجر به افزایش سطح قند خون می‌شود.
علائم دیابت بارداری
- تشنگی
- ادرار زیاد
- خستگی
- حالت تهوع
- عفونت‌های مکرر مثانه
- تاری دید
- وجود شکر در ادرار که در آزمایش مشخص می‌شود.
رژیم غذایی سالم
رژیم غذایی در زمان بارداری با ید به شدت کنترل شود، سطح قند خون بالا برای زن و جنین در حال رشد مضر است به همین دلیل برای کنترل سطح قند خون باید میزان کربوهیدرات مصرفی را کنترل کنید. برای اینکار به موارد زیر دقت کنید:
- باید میزان کربوهیدرات مصرفی را یادداشت نمایید.
- توصیه می‌شود کربوهیدرات‌های ساده مصرف کنید.
- وعده‌های کربوهیدرات و تنقلات حاوی کربوهیدرات را در چند وعده در طول روز مصرف نمایید.
- سه وعده غذای کوچک و متوسط و چهار وعده تنقلات داشته باشید.
دیگر راه‌های تنظیم قند خون در دوران بارداری
خوردن غذاهای کم گلیسمی: شاخص گلیسمی را با GI محاسبه می‌کنند. غذاهایی با میزان گلیسمی کم، آهسته تر از کربوهیدرات‌های ساده شکسته می‌شوند. غذاهایی با GI کم به آرامی قند را به خون می‌رسانند و به حفظ سطح قند خون کمک می‌کنند. مواد غذایی با گلیسی ۱۰ یا کمتر برای افراد مبتلا به دیابت بارداری عالی هستند. غذاهای کم گلیسیمی عبارتند از
- نان و غلات سبوس‌دار
- سبزیجات نشاسته‌ای مانند نخود و هویج
- برخی میوه‌ها مانند سیب، پرتقال، گریپ فروت، هلو و گلابی
- لوبیا
- عدس
- نخودها
خوردن پروتئین بیشتر: مصرف پروتئین به حفظ تعادل قند خون کمک می‌کند. بهتر است زنان باردار مقدار بیشتری پروتئین مصرف کنند. غذاهای حاوی پروتئین عبارتند از:
- ماهی، مرغ، بوقلمون
- تخم‌مرغ
- لوبیا
- آجیل
- دانه‌ها
- حبوبات
چربی‌های غیر اشباع: چربی‌های غیر اشباع بخش مهمی از هر رژیم غذایی سالم هستند، این چربی‌ها عبارت هستند از:
- روغن زیتون
- روغن بادام زمینی
- آووکادو
- آجیل و دانه
- ماهی سالمون
- ساردین ها
- ماهی تن
- دانه‌های چیا
اجتناب از مصرف این غذاها
حذف مواد غذایی که منجر به افزایش سطح قند خون می‌شود الزامی است. لیستی از این غذاها در زیر آمده است. اجتناب از نوشیدنی‌های و غذاهای شیرین مخصوصاً مواد غذایی تهیه شده از شیرین کننده‌های تصفیه شده مانند:
- کیک‌ها
- بیسکوییت
- شیرینی
- آب میوه با شکر
اجتناب از مواد غذایی با نشاسته بالا: مواد غذایی با نشاسته بالا نیز در افزایش سطح قند خون مؤثر هستند. بهتر از زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری از خوردن غذاهای زیر اجتناب کنند
- سیب زمینی سفید
- نان سفید
- برنج سفید
- پاستا
اجتناب از قندهای مخفی: برخی مواد غذایی به وضوح حاوی قند نیستند اما در بدن می‌توانند به قند تبدیل شوند. برخی از این مواد غذایی در زیر آمده است.
- غذاهای فراوری شده
- برخی چاشنی‌ها مانند سس گوجه فرنگی،
- فست فودها
- الکل
علاوه بر رژیم غذایی سالم بهتر است برای کنترل قند خون فعالیت‌های ورزشی را نیز افزایش داد. در بعضی موارد زنان باردار علاوه بر رعایت رژیم غذایی برای کاهش قند خون خود مجبور به مصرف انسولین هستند. که با مشورت پزشک میزان انسولین مورد نیاز در ظول روز مشخص خواهد شد.
عوارض دیابت بارداری
- زنان مبتلا به دیابت بارداری بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌ها هستند.
- نوزادان این زنان بیشتر در معرض اضافه وزن قرار دارند.
- معمولاً این زنان با افزایش فشار خون رو به رو هستند که احتمال عمل سزارین افزایش خواهد داد.
- حدود نیمی از زنان مبتلا به دیابت بارداری بعد از زایمان به دیابت نوع دو مبتلا می‌شوند.
دیابت بارداری معمولاً در هفته ۲۴ بارداری بروز می‌کند؛ اما علائم آن در هفته‌های اول بارداری قابل تشخیص است لذا بهتر است در همان ماه اول بارداری با مراجعه به پزشک علائم را شناسایی و از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بارداری میتوانید به صفحه اختصاصی آن در بهزی مراجعه کنید
